Ως διαβητικό έλκος ορίζεται η ιστική βλάβη που αφορά το δέρμα ή και τον υποδόριο ιστό, ακόμη δε και εν τω βάθει ιστούς (μυς, τένοντες, αρθρώσεις, οστά) στον άκρο πόδα διαβητικού ασθενούς. Μπορεί να εμφανιστεί αυτόματα ή μετά από τραυματισμό (μηχανικό, θερμικό, χημικό). Στα αναπτυγμένα κράτη η συχνότητα του διαβητικού έλκους υπολογίζεται στο 4 – 10 % των διαβητικών ατόμων. Το διαβητικό έλκος και η επακόλουθη λοίμωξη του διαβητικού ποδιού απειλεί άμεσα την ακεραιότητα του κάτω άκρου και αποτελεί το αίτιο μείζονος ή ελάσσονος ακρωτηριασμού στο 85 % των ακρωτηριασθέντων διαβητικών ασθενών.  

Όλοι οι προαναφερθέντες αιτιοπαθογενετικοί παράγοντες δυνητικά οδηγούν στην εμφάνιση διαβητικού έλκους. Τα διαβητικά έλκη διακρίνονται σε αμιγώς νευροπαθητικά, νευροϊσχαιμικά και αμιγώς ισχαιμικά ανάλογα με τον παθογενετικό μηχανισμό πρόκλησής τους. Εκτιμάται ότι 80 – 90 % των διαβητικών ελκών είναι αμιγώς νευροπαθητικά ή νευροϊσχαιμικά. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της διαβητικής νευροπάθειας στην εμφάνιση ενός διαβητικού έλκους, η παρουσία ισχαιμίας όμως διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην έκβασή του. Τα νευροπαθητικά έλκη εμφανίζονται κυρίως σε περιοχές που υφίστανται αυξημένες πιέσεις, όπως στην πελματιαία επιφάνεια του άκρου ποδός κάτω από τις κεφαλές των μεταταρσίων και στη ραχιαία επιφάνεια πάνω από τις εγγύς μεσοφαλαγγικές αρθρώσεις). Τα ισχαιμικά έλκη εντοπίζονται κυρίως στα δάκτυλα και στην πτέρνα.

Εκτός από τους προαναφερθέντες αιτιοπαθογενετικούς παράγοντες ο κίνδυνος εμφάνισης διαβητικού έλκους σχετίζεται επιπλέον με:

Ιστορικό προηγούμενης εξέλκωσης ή ιστορικό ακρωτηριασμού

Τα διαβητικά έλκη συχνά επιμολύνονται και το γεγονός αυτό αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα ακρωτηριασμού. Η λοίμωξη του διαβητικού ποδιού είναι δυνητικά απειλητική για την ακεραιότητα του σκέλους ακόμη και για τη ζωή του ασθενούς. Για το λόγο αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα και επιθετικά. Η λοίμωξη πρέπει να αναγνωρίζεται έγκαιρα από το θεράποντα ιατρό, κυρίως από τα τοπικά σημεία (δύσοσμη πυώδης έκκριση από το έλκος, ερυθρότητα και οίδημα της πάσχουσας περιοχής), δεδομένου ότι τα γενικά συμπτώματα και σημεία καθώς και τα εργαστηριακά ευρήματα λοίμωξης (πυρετός, λευκοκυττάρωση, αυξημένη ΤΚΕ και CRP) συχνά απουσιάζουν. Οι επιφανειακές λοιμώξεις συνήθως οφείλονται σε Gram θετικούς μικροργανισμούς (στρεπτόκοκκους, σταφυλόκοκκους), ενώ στις εν τω βάθει λοιμώξεις η χλωρίδα είναι πολυμικροβιακή και αποτελείται από Gram θετικά και αρνητικά (κολοβακτηρίδια, πρωτέας, ψευδομονάδα) καθώς και από αναερόβια.