-->
Χοληστερίνη
Η χοληστερόλη (χοληστερίνη) είναι μια λιποειδική ουσία η οποία υπάρχει φυσιολογικά στον οργανισμό μας. Είναι απαραίτητο συστατικό των κυττάρων και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση των ορμονών. Ο οργανισμός μας συνθέτει μόνος του όση χοληστερόλη χρειάζεται για να καλύψει τις ανάγκες του. Επίσης, προσλαμβάνει χοληστερόλη από τις τροφές που καταναλώνουμε.
Όταν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα είναι αυξημένα τότε η χοληστερόλη γίνεται επικίνδυνη για την υγεία. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υπερχοληστερολαιμία.
Η υπερχοληστερολαιμία δεν προκαλεί συμπτώματα. Τα συμπτώματα θα εμφανιστούν όταν έχει γίνει βλάβη της καρδιάς ή άλλων οργάνων εξ αιτίας της αυξημένης χοληστερόλης.
Η αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα και ειδικότερα της «κακής» χοληστερόλης οφείλεται συνήθως σε αυξημένη πρόσληψη ζωικού λίπους και χοληστερόλης με τη διατροφή. Λιγότερο συχνά οφείλεται σε εγγενή διαταραχή του μεταβολισμού (περιπτώσεις κληρονομικής υπερχοληστερολαιμίας).
Η χοληστερόλη, μαζί με άλλες ουσίες και κυτταρικά στοιχεία, έχει την ιδιότητα να επικάθεται στα τοιχώματα των αρτηριών και να δημιουργεί τις λεγόμενες «αθηρωματικές πλάκες». Οι αρτηρίες είναι τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν με αίμα τα διάφορα όργανα. Οι αθηρωματικές πλάκες προκαλούν στένωση ή και απόφραξη των αρτηριών με αποτέλεσμα να προκαλείται ισχαιμία (δηλαδή ανεπαρκής αιμάτωση) και νέκρωση διαφόρων οργάνων. Κυρίως προσβάλλονται οι αρτηρίες της καρδιάς, του εγκεφάλου και των ποδιών. Έτσι, τα άτομα με υψηλή χοληστερόλη κινδυνεύουν κυρίως από έμφραγμα του μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και ισχαιμία των ποδιών («αποφρακτική αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων»).
Η χοληστερόλη κυκλοφορεί στο σώμα μας σε διάφορες μορφές. Η πιο βλαπτική είναι η LDL-χοληστερόλη (ελ-ντι-ελ), η «κακή» χοληστερόλη, που ευθύνεται για το σχηματισμό των αθηρωματικών πλακών και την απόφραξη των αρτηριών.
Η «καλή» χοληστερόλη ονομάζεται HDL (έιτς-ντι-ελ) και έχει την ιδιότητα να απομακρύνει τη χοληστερόλη από το τοίχωμα των αρτηριών. Η «καλή» χοληστερόλη δηλαδή προστατεύει τις αρτηρίες από την ανάπτυξη αθηρωματικών πλακών.
Ιδανικά η τιμή της χοληστερόλης πρέπει να είναι κάτω από 200. Μεγαλύτερη σημασία όμως από την τιμή της ολικής χοληστερόλης έχουν οι τιμές της «καλής» και της «κακής» χοληστερόλης. Έτσι, η HDL, η «καλή», θέλουμε να είναι πάνω από 60.
Αντίθετα, η LDL, η «κακή» θέλουμε να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερη. Τα επιθυμητά επίπεδα για την LDL δεν είναι τα ίδια για όλους. Καθορίζονται ανάλογα με το αν υπάρχει ήδη καρδιοπάθεια ή αν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου (δηλαδή προδιαθεσικοί παράγοντες) για καρδιοπάθεια.
Παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθεια
Έτσι, σε άτομα χωρίς καρδιοπάθεια και με λιγότερους από 2 παράγοντες κινδύνου η LDL πρέπει να είναι κάτω από 160.
Σε άτομα χωρίς καρδιοπάθεια και με 2 ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου η LDL πρέπει να είναι κάτω από 130.
Στα άτομα με καρδιοπάθεια καθώς και στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη η LDL πρέπει να είναι κάτω από 100.
Αν, παρά την εφαρμογή υγιεινοδιαιτητικών οδηγιών, η χοληστερόλη παραμένει υψηλή ο γιατρός σας θα σας χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή, η οποία συνήθως είναι απαραίτητη εφ’ όρου ζωής. Ο γιατρός σας θα σας εξηγήσει ποιος είναι ο θεραπευτικός στόχος (δηλαδή ποια τιμή χοληστερόλης θέλουμε να πετύχουμε ανάλογα με τα προβλήματα υγείας που ενδεχομένως έχετε), πώς θα παίρνετε τα φάρμακα και κάθε πότε θα πρέπει να κάνετε εξετάσεις αίματος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα φάρμακα δεν αναιρούν τη σημασία των υγιεινοδιαιτητικών μέτρων. Κάποιος που παίρνει φάρμακα για τη χοληστερόλη πρέπει ταυτόχρονα να προσέχει τη διατροφή του και το βάρος του και να ασκείται συστηματικά.
Ναι όταν χορηγούνται προσεκτικά και πάντοτε υπό ιατρική παρακολούθηση. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται, εκτός του ότι ελαττώνουν την «κακή» χοληστερόλη, έχουν και πρόσθετες ιδιότητες που αποσκοπούν στην προστασία των αρτηριών από τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών. Είναι φάρμακα πολύτιμα που έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές, αλλά, όπως όλα τα φάρμακα, έχουν παρενέργειες και για το λόγο αυτό κάποιος που παίρνει φάρμακα για τη χοληστερίνη πρέπει να βρίσκεται υπό ιατρική παρακολούθηση.
Αρκετοί άνθρωποι, ενώ έχουν φυσιολογική «κακή» (LDL) χοληστερόλη, έχουν χαμηλή την «καλή» (HDL). Στις περιπτώσεις αυτές η φαρμακευτική θεραπεία ελάχιστα βοηθά. Γενικά, τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα φάρμακα δεν είναι πολύ αποτελεσματικά στο να αυξήσουν την «καλή» χοληστερόλη. Στις περιπτώσεις αυτές έχει μεγάλη σημασία η υγιεινή διατροφή, η ελάττωση του σωματικού βάρους, η συστηματική άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος. Όταν η χαμηλή HDL συνδυάζεται με υψηλή LDL τότε χορηγούμε φάρμακα για τη χοληστερίνη. Όταν η χαμηλή HDL συνδυάζεται με υψηλά τριγλυκερίδια χορηγούμε φάρμακα για τα τριγλυκερίδια. Ο συνδυασμός χαμηλής HDL και υψηλών τριγλυκεριδίων είναι αρκετά συχνός στα διαβητικά άτομα.